Байкалга «Хэгды Эвэды Суглан»

Байкалга «Хэгды Эвэды Суглан»

         Бу күннэргэ Иркутскай уобаласка Россия эбэҥкилэрин Улахан Сугулаана «Хэгды Эвэды Суглан» буолан ааста.Уонунан сыллар усталарыгар ыытыллыбатах бу культурнай тэрээһин, бу сыл от ыйын 29-31 күннэригэр аан бастаан Байкалга ыытыллыыта түбэспиччэ буолбатах. Байкал эбэ күөл тула былыр-былыргыттан тунгус омуктар үөскээн-ууһаан, түөлбэлээн олорбуттара. Сугулааҥҥа Российскай Федерация уонча субъектарыттан, барыта 400-кэ аҕыйах ахсааннаах норуоттар бэрэстэбиитэллэрэ: эбээннэр, эбэҥкилэр, орочилар, ульчилар, уильтар, нанаецтар, удэгеецтар, негидальцылар кыттыыны ыллылар. Маны сэргэ Кытай, Монголия эбэҥкилэрин кытта телемост нөҥүө сибээс олохтонно. Бу киэҥ хабааннаах культурнай тэрээһин сыалынан-соругунан — тунгус төрүттээх омуктары бииргэ түмүү, ураты култуураларын түмэн харыстааһын буолар. Сугулаан чэрчитинэн араас тэрээһиннэр, дьыалабыай көрсүһүүлэр, быыстапкалар, аҕыйах ахсааннаах омуктар олохторун-угэстэрин көрдөрөр, билиһиннэрэр презентациялар буоллулар. Спортивнай күрэхтэһиилэри Саха сирин делегацията тэрийэн ыытта, эбэҥкилии «Сониҥил эвинтын» спорт сэттэ көрүҥэр күрэххэ республикатааҕы спортивнай оонньуулар хас да төгүллээх кыайыылаахтара Айсен Семенов (Өлөөн эбэҥки национальнай оройуона), Георгий Софронов (Эдьигээн эбэҥки национальнай оройуона) тэҥнээхтэрин булбатылар.

        «Хэгды Эвэды суглан» түмсүүгэ Сибиир, Уһук Илиҥҥи уонна Хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар Ассоциацияларын президенэ, Государственнай Дума депутата Григорий Ледков, Россия норуоттарын дьыалаларыгар Федеральнай агенство бэрэстэбиитэлэ Сергей Тимашков, ону таһынан Иркутскай уобалас Ольховскай оройуонун, Красноярскай кыраай эбэҥки национальнай оройуонун дьаһалталарын баһылыктара кыттыыны ыллылар. Тунгусскай сугулаан кыттыылаахтарыгар Саха Республикатын Ил Дархана Айсен Сергеевич Николаев Эҕэрдэ сурук ыытта уонна кини аатыттан саха национальнай иһитин чороону туттардылар.

         Сугулааҥҥа Саха Республикатын эбэҥкилэрин Бегинэ,филологическай наука доктора Александр Николаевич Варламов салайааччылаах улахан делегация баран кытынна. Ил Түмэн депутата, Арктика уонна хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар дьыалаларынан дьарыктанар бастайааннай кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Елена Христофоровна Голомарева, Өлөөн эбэҥки национальнай оройуонуттан 9 киһилээх делегация, “Гиркилээн” ансамбль үҥкүүһүттэрэ ситиһиилээхтик кыттан кэллилэр. Дьэлиҥдэ нэһилиэгиттэн төрүттээх Дьокуускайга олорор биир дойдулаахтарбыт, ветераннар Валентина Васильевна Алексеева, Надежда Петровна Степанова Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан норуоттар доҕордоһууларын Дьиэтин иһинэн үлэлиир “Хэглэн” эбэҥкилии ырыа ансаамбылыгар дьарыктаналлар. Бу түмсүүгэ бара сылдьан араас омуктар иистэнньэҥнэрин быыстапкатыгар сылдьан элбэҕи биллилэр-көрдүлэр, бэйэлэрэ тикпит, оһуордаабыт үлэлэрин дьон көрүүтүгэр быыстапкаҕа туруордулар. “Прикладное творчество и модные аксессуары в стиле этно” номинацияҕа, “Эвэду Дюгу” этно-таҥас көрдөрүүтүгэр Валентина Алексеева 1 степеннээх, Надежда Степанова 2-с степеннээх дипломунан наҕараадаланнылар.

          Оройуон дьаьалтатын социальнай политика5а салайааччытын солбуйааччы Анжелика Караваева, — «А5ыйах ахсааннаах араас норуоттар культураларын, ырыаларын-уцкуулэрин, керен улэбитигэр элбэ5и туьаныахха сеп диэн санаалаах кэллибит. Тереебут тылларынан туох да ицнигэьэ суох сацараллара, омуктарын урдуктук туталларын ымсыыра да, се5е да кердубут.Соторутаа5ыттан бэттэх тылларын уерэтэн са5алаабыттар эмиэ бааллар, о5ону кыра сааьыттан, оскуола5а уерэттэххэ тургэнник ылынар, дьиэтигэр о5о хоьугар,кухня5а эбэцкилии тыллары кестер сиргэ ыйаан о5обутун уерэтэн са5алаабыппыт дииллэр. Биьиги национальнай тацаспыт дьицнээх таба тириитин сарыытыттан тигиллибитэ ордук уьулуччу эбит, мастерицаларбыт тигиилэрин бары да сэцээрэ кердулэр. Эбэцкилэр Бегиммыт А.Н.Варламов кинигэтин , маны таьынан»Айаана» эбэцкилии электроннай тылдьыт презентацияларыгар сырыттыбыт»,диэн кэпсээтэ. МР дьаьалтатын пресс сулууспата.