“Спортивные Якутяне” Спартакиада тугу түстүүр?

Өрөспүүбүлүкэҕэ олунньу ыйтан саҕалаан “Спортивные Якутяне” оскуола оҕолоругар комплекснай Спартакиада чэрчитинэн успуорт араас көрүҥнэригэр күрэхтэһиилэр ыытылла тураллар. Спартакиада туһунан уонна Өлөөн улууһун хамаандата бу күрэхтэһиилэргэ хайдах кыттыбытын туһунан Өлөөннөөҕү оҕо успуорт оскуолатын тириэньэрэ Ия Федорова кэпсиир.

— Бүтэһигин 2017 сыллааха ыытыллыбыт оскуола оҕолорун комплекснай Спартакиадалара Ил Дархан Айсен Николаев көҕүлээһининэн быйылгыттан сөргүтүллэн, “Спортивные Якутяне” диэн ааттанан ыытыллар буолла. Өрөспүүбүлүкэ баһылыгын быһаччы сорудаҕынан былырыын күһүн бу Спартакиада концепцията уонна Балаьыанньата бигэргэммитэ. Сөргүтүллүбүт Спартакиада оҕо успуорда сайдыытын эрэгийиэннээҕи бырагырааматын чэрчитинэн уонна үүнэр көлүөнэ чөл олоххо дьулуһарыгар тирэҕирэн ыытыллар.

Балаһыанньа быһыытынан Спартакиадаҕа уопсайа 27 успуорт көрүҥэ киирэр, ол иһигэр түмүктүүр түһүмэххэ 9 көрүҥ киирэн турар: баскетбол 3х3, бокс, көҥүл тустуу, чэпчэки атлетика, остуол тенниһэ, буулдьанан ытыы, ох саанан ытыы, саахымат уонна бадминтон.

Улуустар үөрэнээччилэрин ахсаанынан уонна географическай балаһыанньаларынан 4 бөлөххө араарыллан тураллар. Өлөөн улууһа Абый, Аллайыаха, Анаабыр, Үөһээ Халыма, Муома, Эдьигээн, Аллараа Халыма, Эбээн-Бытантай улуустарын кытта 4-с бөлөххө (900-тэн аҕыйах үөрэнээччилээх улуустар) киирэр.

“Спортивные Якутяне” Спартакиада үс түһүмэҕинэн ыытыллар: оскуоларга, улууска уонна түмүктүүр түһүмэҕэ — бэс ыйыгар Дьокуускай куоракка. Биһиги улууспутугар икки бастакы

түһүмэхтэр ыытыллыбыттара, онон билигин оҕолорбут успуорт араас көрүҥнэригэр өрөспүүбүлүкэ таһымнаах күрэхтэргэ кытта сылдьаллар. Ол курдук, бу кулун тутар уонна муус устар ыйдарга мини-футболга, волейболга, хапсаҕайга, киберспортка, национальнай остуол оонньууларыгар, хотугу многоборьеҕа күрэхтэстибит. Ситиһиилэрбит омос көрдөххө сэмэй соҕус курдук көстүөн сөп. Ол эрээри пандемиянан сибээстээн, маны сэргэ ыраах хоту улууска олорорбут быһыытынан үгүс оҕолор аан бастакыларын маннык таһымнаах күрэхтэргэ кытталларын, уопут суоҕун болҕомтоҕо ыллахха, оҕолор бэйэлэрин кыахтарын төһө баарынан туһанан үчүгэйдик кытыннылар диэн бэлиэтиэххэ наада.

Бу сырыыбытыгар күрэхтэһиилэргэ кыттыыбытын кулун тутар 22 күнүттэн “Модун” Өрөспүүбүлүкэтээҕи национальнай успуорт көрүҥнэрин Киинигэр хапсаҕайга уонна 4 №-дээх Оҕо успуорт оскуолатыгар мини-футболга

күрэхтэртэн саҕалаатыбыт.

Икки күн ыыттыллыбыт Саха АССР успуордун маастара Василий Тихонович Ильин – Күүстээх Ылдьыын кэриэһигэр анаммыт биирдиилээн уонна хамаанданан өрөспүүбүлүкэҕэ бастыыр иһин хапса5ай күрэҕэр Р.М.Дмитриев аатынан Олимпийскай эрэллэр училищеларын устудьуона Эркин Николаев үрүҥ көмүс призер буолла. Эркин дэгиттэр талааннах спортсмен быһыытынан үүнэн иһэрин көрдөрдө:

Дмитрий Николаевич Болтунов иитиллээччитэ бэйэтин саастыылаахтарыгар Саха сирин биир күүстээх боксера буоларын биһиги үчүгэйдик билэбит.

Мини-футболга оҕолорбут (тириэньэр Федоров В.М.) олус үчүгэйдик кытыннылар диэн бэлиэтиэххэ наада. “Спортивные Якутяне” Спартакиада зачетугар киирэр 2008-2009 с.т. оҕолорго өрөспүүбүлүкэҕэ бастыыр иһин күрэскэ 16 муниципальнай тэриллиилэр хамаандалара кыттыбыттара. Биһиги футболистарбыт барыллаан киирсиилэргэ бөлөхтөрүгэр уус—алданнары уонна эдьигээннэри кыайан Жатай хамаандатын кытта финал чиэппэригэр тахсыбыттара. Манна, түмүгэр II миэстэни ылбыт Мииринэй күүстээх хамаандатыгар түбэһэн хоторүу хомолтотун билбиттэрин да иһин, уопсай түмүккэ VII миэстэҕэ тахсан үтүө көрдөрүүлэннилэр. Бу кыра хоту улуустарга эмиэ бастыҥ көрдөрүү буолар.

Салгыы кулун тутар 25-26 күннэригэр эмиэ “Модуҥҥа” хабылык уонна хаамыска күрэҕэ буолан ааспыта. Бу күрэххэ Спартакиада муниципальнай түһүмэҕэр кыайбыт Ээйик орто оскуолатын үөрэнээччилэрэ кытыннылар: Боекова Мая, Оленова Айыына, Игнатьев Артем, Степанов Эльдар уонна Винокуров Артем. Физкультура учуутала Лариса Сидорова салалтатынан дьарыктанар үөрэнээччилэрбит төһө да бириистээх миэстэҕэ тиксибэтэхтэрин иһин бу көрүҥҥэ бөлөхпүтүгэр I миэстэни ыларбытын хааччыйдылар. Онон, оҕолору угуйан бу саҥа көрүҥү сайыннарарга үлэлэһэр оскуола салалтатыгар уонна чуолаан Лариса Семеновнаҕа махталбыт улахан. Бу үтүө холобуру атын да оскуолаларбыт болҕомтоҕо ылыахтара диэн эрэнэбит.

Билигин IT-технология балысханнык сайдар кэмигэр киберспорт диэн саҥа көрүҥ күөдьүйэн оҕолорбут бу көрүҥҥэ бэйэлэрин эмиэ холонон көрдүлэр. Өлөөн орто оскуолатын “Точка Роста” киинин иитиллээччилэрэ Гуляев Миша, Гоголев Дамир уонна Николаев Родион Dota диэн оонньууга кыттаннар Өлөөн хотугу улуустар 4-с бөлөхтөругэр инники күөҥҥэ тахсарын хааччыйдылар.

Маны сэргэ оҕолорбут кыргыттарга уонна уолаттарга волейболга өрөспүүбүлүкэҕэ бастыыр иһин улуу тустуук, чаҕылхай волейболист Николай Захаров-Сахаачча кэриэһигэр анаммыт күрэххэ кытыннылар. Бу күрэх Аммаҕа буолан ааста уонна Россияҕа волейбол төрүттэммитэ 100 сылыгар ананна. Уопсай түмүккэ уолаттарбыт кыра хотугу улуустарга бу көрүҥҥэ бастакы миэстэҕэ, кыргыттарбыт иккис миэстэҕэ тахсарбытын хааччыйдылар. Манна Ээйик орто оскуолатын физкультураҕа учуутала Марислав Иванов уонна кини эрчийбит оҕолоро: Игнатьев Артем, Степанов Эльдар, Винокуров Артем, Боекова Майя, Афанасьева Ира төһүү күүс буолбуттарын бэлиэтиир оруннаах. Маны тэҥэ бу ситиһиилэргэ бэйэлэрин кылааттарын киллэрдилэр: Өлөөн орто уонна успуорт оскуолатын иитиллээччилэрэ Декоямова Сильвия, Харитонова Агнесса, Николаев Виолетта уонна Вилена, Христофорова Настя, Харитонова Раджана, Иванова Карина, Егорова Алина, учууталлар Надежда Семеновна Константинова, Егор Семенов, эдэр кэскиллээх тренердэр Марианна Балюк, Ульяна Христофорова. Аҕыйах ахсааннаах хотугу омуктар буоларбыт быһыытынан биир сүрүн көрүммүт – хотугу многоборье буолар. Хотугу многоборье Спартакиада булгуччулаах көрүҥнэригэр киирэринэн күрэх да суолтата улахан этэ. Манна оҕолорбут Гоголев Эрхан уонна Даайа Семенова (тириэньэр Колтовской В.А.) эмиэ эриэ-дэхси көрдөрүүлэнэн бөлөхпүтүгэр үһүс миэстэҕэ тахсарбытын хааччыйдылар.

Комплекснай Спартакиада Балаһыанньатынан уопсай түмүк тахсарыгар 10 булгуччулаах (баскетбол 3х3, көҥүл тустуу, чэпчэки атлетика, мас-рестлинг, «ГТО» ВФСК многоборьета, остуол тенниһэ, хотугу многоборье, теоретическай конкурс, хапсаҕай, саахымат) уонна 5 талбыт көрүҥ көрдөрүүлэрэ киирэллэр.
Бүгүҥҥү күҥҥэ биһиги булгуччулаах көрүҥнэртэн мас-рестлиҥҥэ кыттыбаккабыт ыстараап очукуолаахпыт уонна 4-с бөлөххө Анаабыр, Муома улуустарын кэннилэриттэн үһүс миэстэҕэ иһэбит. Инникитин буолар күрэхтэһиилэргэ кыттарга дьулуһабыт уонна үлэбитин онно аттаран былаанныыбыт.

Дмитрий Скороходкин

Источник: https://сарданагазета.рф/article/95436